معماری داخلی
معماری داخلی آفرینش فضاست، فضایی که در عین زیبا و خاطره انگیز بودن عملگرا و کارآمد نیز باشد. در واقع طراح با تنیدن اصول فنی و تخصصی معماریداخلی با حس زیباییشناسی، فضایی را طراحی میکند که بیانگر هویت، نیاز، درک و خواستههای مخاطبش است.
معماریداخلی حلقه اتصال میان معماری و طراحیداخلی است. این علم از طرفی همانند معماری با ساختمان و اجزا و عناصر سازنده ساختمان سروکار دارد و از طرفی مانند طراحیداخلی بر فضاهای داخلی تأکید دارد. اگر بگوییم معماری با مسائلی با مقیاس بزرگ شهری در تماس است تخصص معماری داخلی در مقیاس انسانی و ارتباط با فضاهای عمومی و شخصی است و ماحصل آن ارتباط انسان با جهان پیرامون است.
معماری داخلی که به عنوان یک حرفه، یک هنر و یک صنعت در دنیا شناخته شده، بهینه سازی فضاهای داخلی ساختمانها به منظور انجام فعالیتهای روزمره یعنی زندگی و کار است.
بخش اعظم عمر ما در فضاهای داخلی بناها سپری می شود. این فضاها محیطی را ایجاد میکنند که پاسخگوی نیازهای اساسی ما نظیر نیاز به سرپناه بوده و بسیاری از فعالیتهای ما در آن صورت میگیرد. همچنین آنچه به یک بنا روح میبخشد، فضای داخلی آن است. بنابراین میتوان گفت کیفیت فضای داخلی از یک طرف تأثیر مستقیمی بر نحوه انجام فعالیتهای ما در آن دارد و از طرف دیگر نگرش، احوال و شخصیت ما را تحت تأثیر قرار میدهد. بر این اساس، هدف معماریداخلی، بهبود عملکرد فیزیکی و روانی فضا برای راحتسازی زندگی در آن است. فضای معماری بدون معماری داخلی یا اصلاً قابل استفاده نیست و یا در صورت قابل استفاده بودن، کارآیی لازم و بهینه را نخواهد داشت.
معماریداخلی زندگی همه آحاد جامعه را تحت تأثیر قرار میدهد و تأثیرات آن در زندگی به وضوح قابل مشاهده است. از این رو موضوع معماریداخلی به هیچ وجه محدود به اقشار مرفه و خانههای اعیانی نیست. معماریداخلی میتواند برای کل جامعه و طبقات کم درآمد هم مفید باشد. اگر قناعت را اصل اساسی امروز جامعه بدانیم و قصد داشته باشیم امکان زندگی راحت را در فضای کوچک و محدود آپارتمانها فراهم کنیم، معماریداخلی یک ضرورت گریزناپذیر خواهد بود. طراحیداخلی میتواند به ما نشان دهد که در این فضای کوچک چطور و با چه وسایلی باید زندگی کنیم.
از آنجا که معماریداخلی در ارتباط مستقیم با ویژگیهای روحی_روانی انسان قرار دارد، بایستی برای نیل به یک طرح مطلوب، ویژگیهای رفتارهای انسانی در فضاهای داخلی زیستی، اعم از عمومی و خصوصی، در طراحی به دقت مورد توجه قرار گیرد. از این رو طراح به هنگام طراحی فضای داخلی با دو مقوله سروکار دارد: کاربرد آن فضا و احساس و تأثیری که میخواهد آن فضا بر استفاده کننده داشته باشد.
معماریداخلی طیف گوناگونی از عناصر و مؤلفهها از قبیل فرم، نور، رنگ، بافت، کف، سقف، دیوار، عناصر کارکردی و تزیینی و مبلمان را دربرمیگیرد. این عناصر ابزارهای کار طراح هستند که همگی باید بطور هماهنگ و متناسب در یک طرح مرتبط و خوشایند قرار گیرند.
از طرف دیگر با توجه به اهمیت مسائل مالی و اقتصادی، هنر یک مهندس معمار این است که بهینهترین و زیباترین فضا را با حداقل هزینهها فراهم کند تا مراجعه به او نهتنها هزینهای بر کارفرما تحمیل نکند بلکه با ارائه راهکارهای کارشناسانه و علمی از هدر رفتن منابع مالی جلوگیری کرده و آنها را به بالاترین بازدهی برساند. نکته ظریف دیگری که نباید از خاطر دور داشت این است که برای فروش یک واحد مسکونی مهمترین عامل تأثیرگذار بر خریدار پیشتر و بیشتر از اسکلت بندی و زیرکار خانه، ظاهر آن است که می تواند حس راحتی و خوشایند بودن خانه را به او القا کند یا فضایی دلگیر و ناخوشایند را در برابر او قرار دهد.
درمورد فروشگاهها و رستورانها نیز معماری و دکوراسیون داخلی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است چرا که القای یک فضای دلپذیر و خوشایند میتواند تا چندین برابر فروش آن فروشگاه یا رستوران را افزایش دهد و با ایجاد روحیهای شاد و فعال، کارمندان را به بالاترین بازدهی برساند. رنگ آمیزی، دکوربندی، نورپردازی و ایجاد فضاهای مناسب برای جلوه بخشیدن به کالاها یا خدمات ارائه شده در فروشگاه چنانچه تابع اصول فنی و روانشناسی باشد میتواند یک فروشگاه درحال ورشکستگی را به یکی از پردرآمدترین فروشگاههای آن منطقه تبدیل کند. لذا هزینه کردن در دکوراسیون بهترین سرمایهگذاری برای هر فروشگاه است.
معماریداخلی نقش عمدهای در كيفيت فضای ساختمان ايفا ميكند. نحوه چيدمان و تقسيمبندی فضا، جنس و رنگ پوشش سطوح (كف، سقف و ديوارها)، نور پردازی، مبلـمان و مجموعه عوامل مؤثر ديگر تعيين كننده زيبايي و كارآمدی فضاهای داخلي هستند. امروزه تأثير معماری داخلی بر آرامش (مجموعه هنجارهای عصبی)، راندمان (در فضاهای اداری)، اثر بخشی (در فضاهای تجاری) بسيار بديهی و لازم به نظر ميرسد.
از سوی دیگر معماری داخلی به لحاظ معیارهای روانشناسی اهمیت بسیاری دارد. میزان امنیت، صمیمیت، شور و هیجان و آرامش موجود در یک فضا را میتوان با راهکارهای مناسب تشدید یا تضعیف کرد. باید دانست که هر کدام از انسانها دارای تعلقات ذهنی و روحی خاصی هستند که پاسخگویی به نیازهای آنها در معماری داخلی در اولویت قرار می گیرد.
آنچه که همواره باید مد نظر قرار گیرد آن است که هر فضای داخلی اعم از محل کار، تفریح یا سکونت، قابلیت زیبا شدن را دارد؛ تنها بایست از اصول و عوامل سازمانبندی صحیح بهعلاوه کمی ذوق و سلیقه استفاده کرد تا شرایط مناسب و دلخواه پدید آید.